Tehlikeli rüyalar

New Humanist kış sayısında zengin teknoloji endüstrisi patronlarının şüpheli ideolojilerini inceliyor. Elon Musk’ın Neuralink’i gibi kuruluşlar potansiyel olarak sağlık hizmetlerinde devrim yaratabilecek ürünler geliştirirken, inovasyon düzenlemeleri geride bırakıyor ve ciddi etik soruları gündeme getiriyor.

Sağlığın bekçileri

Gazeteci Peter Ward, dünyanın en güçlü şirketlerinden bazıları için yol gösterici ilkeler haline gelen etkili özgecilik ve uzun vadecilik ideolojilerinin artan popülaritesini araştırıyor. Ward, bu hareketlerin radikal fikirlerinin toplum için bir tehdit oluşturup oluşturmadığını soruyor.

Etkili diğerkâmlık, hayır kurumlarına yapılan büyük bağışlar yoluyla gelişmekte olan ülkelerde hayat kurtarmayı iddia ederken, Ward’a göre ‘yardımın birçok karmaşıklığını göz ardı ediyor’, ‘istenmeyen sonuçların üzerinden atlıyor’ ve yaşam kalitesini göz ardı ediyor. Ward, servetini stratejik olarak paylaşan kripto milyarderi Sam Bankman-Fried’e karşı açılan dolandırıcılık ve kara para aklama davasının etkin diğerkâmlığın itibarını zedelediğini yazıyor. Yine de, etik sınırlamalarına ilişkin bu tür gösterilere rağmen, felsefe üniversite kampüslerinde ve küresel olarak etkili işletmelerde sağlam bir kök salmıştır.

Bu arada, gelecek nesilleri korumayı amaçlayan uzun vadecilik, OpenAI ve Anthropic gibi teknoloji devleri tarafından etkili bir şekilde ele geçirildi ve Ward, “teknolojinin güvenli bir şekilde evrimini sağlamanın anahtarının – uygun bir şekilde – gelişimi kendilerinin üstlenmesi olduğuna inanıyorlar” diye yazıyor.

Eleştirisi devam ediyor: ideolojinin tek odaklı olması, onu yoksulluk ve iklim değişikliği gibi mevcut kaygıları görmezden gelmekle suçluyor; longtermism topluluğunun, insanların teknolojiyle değiştirilmesini teşvik eden transhümanist hareketle bağlantıları ve ‘IQ ve zeka takıntısı’ öjenik inançlara işaret ediyor; ve aşırı siyasi etkiye sahip mega zengin hayırseverleri demokratik süreci baltalamakla tehdit ediyor.

Beyindeki teknoloji

Bilim yazarı Moheb Costandi’nin cyborg üzerine yaptığı araştırmanın temelinde de etik kaygılar yatıyor. Costandi, beyin-bilgisayar arayüzlerinin (BCI) artan kullanımını bağlamsallaştırırken, implante edilebilir çiplerin iletişimi ve kısmi rehabilitasyonu kolaylaştırarak omurilik yaralanmaları veya nörolojik hastalığı olan insanların yaşamlarını önemli ölçüde iyileştirdiğini kabul ediyor. Cihazlar ayrıca epilepsiden depresyona ve hatta muhtemelen Alzheimer hastalığına kadar bir dizi nörolojik durumun tedavisinde de kullanılabilir. Ancak bu uygulamalar henüz gelişimin erken aşamalarında ve sonuçlar karışık.

Bu arada Costandi, “cerrahi bir prosedür gerektirmeyen giyilebilir BCI’lar, genellikle iddialı iddialar ve çok az düzenleme ile piyasada giderek daha fazla yer almaktadır” diye yazıyor. Sadece sekiz yıl içinde alanının liderlerinden biri haline gelen Elon Musk’ın Neuralink’i, gözünü sağlıklı insanlar için BCI’lar yaratmaya dikti. Musk’ın hedefi, insan beyninin gücünü artırmak ve fiziksel yetenekleri geliştirmek için milyonlarca kişi tarafından kullanılabilecek ticarileştirilmiş cihazlar geliştirmektir.

Bu teknolojik ilerlemenin büyük bir kısmının memnuniyetle karşılanması gerekse de Costandi, engelli kişilere yardımcı olmak ile sağlıklı kişilerin yeteneklerini artırmak arasında çok önemli bir fark olduğu konusunda uyarıda bulunuyor. Costandi, “Alan büyük bir hızla ilerlerken, araştırmanın nasıl yürütüldüğüne dair soru işaretleri var” diye yazıyor.

Katılımcı seçimi, mahremiyet ve kişisel veri güvenliğinin yanı sıra, bir kişinin davranışları üzerindeki kontrol hissinin ve hatta kimlik duygusunun değişmesinden kaynaklanabilecek sosyal bozulma konusunda endişeler mevcuttur. Costandi, “BCI’lar devrim niteliğinde bir potansiyele sahip olsa da, teknolojinin güvenli ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlamak için sıkı bir düzenlemeye ve uygun veri yönetimine acilen ihtiyaç var” diye yazıyor.

Vein erkekleri

Sayının başka bir yerinde Peter Salmon, insan ömrünü uzatmanın ya da yaşlanma sürecini durdurmanın bir yolu olarak kan nakli konusunda süregelen takıntıyı inceliyor. The New Humanist düzenli olarak on yedinci yüzyıldaki ilk deneylerden 1818’deki ilk insandan insana transfüzyona ve Sovyet bilim adamı Alexander Bogdanov’un 1928’deki talihsiz ‘genç kan’ deneylerine kadar kan transfüzyonu.

Hemolitik transfüzyon reaksiyonundan ölen Bogdanov, Kozmizm’e, yani insanoğlunun sadece hastaları iyileştirmeyi değil aynı zamanda ölümü yenmeyi de etik bir görev olarak gören sosyalist ütopik felsefeye inanıyordu. Sosyalistin fikirleri, teknoloji kralı Bryan Johnson ve yeni kurulan Ambrosia, sadece süper zenginlerin karşılayabileceği bir fiyata ‘genç kan nakli’ sunuyor.

Yine de Salmon, Ward’ın transhümanizm hakkındaki endişelerini yineliyor. Günümüzün teknoloji milyarderleri ve uzun ömür savunucuları, zengini fakirden ayıran kapitalist bir yenilik modeli lehine özgeci kaygıları görmezden gelmektedir. Salmon, “İnsanlık için faydaları lanse edilirken,” diye uyarıyor, “genellikle ön planda ve merkezde olan aşırı bir bireycilik biçimidir.”

Alastair Gill tarafından yapılan değerlendirme

Translated by

Co-funded by the European Union