Niebezpieczne sny

W swoim zimowym wydaniu, New Humanist analizuje wątpliwe ideologie bogatych mecenasów przemysłu technologicznego. Podczas gdy organizacje takie jak Neuralink Elona Muska opracowują produkty, które mogą potencjalnie zrewolucjonizować opiekę zdrowotną, innowacje wyprzedzają regulacje, co rodzi poważne pytania etyczne.

Strażnicy dobrego samopoczucia

Dziennikarz Peter Ward zagłębia się w rosnącą popularność efektywnego altruizmu i długoterminowości – ideologii gatekeepingu, które stały się zasadami przewodnimi dla niektórych z najpotężniejszych firm na świecie. Ward pyta, czy radykalne idee tych ruchów stanowią zagrożenie dla społeczeństwa.

Efektywny altruizm, choć rzekomo ratuje życie w krajach rozwijających się poprzez duże darowizny na rzecz organizacji charytatywnych, “ignoruje wiele złożoności pomocy”, pisze Ward, “pomijając niezamierzone konsekwencje” i ignorując jakość życia. Sprawa oszustwa i prania brudnych pieniędzy przeciwko krypto-miliarderowi Samowi Bankman-Friedowi, który strategicznie podzielił się swoim bogactwem, zaszkodziła reputacji skutecznego altruizmu, pisze Ward. A jednak, pomimo takich demonstracji jej etycznych ograniczeń, filozofia ta już mocno zakorzeniła się w kampusach uniwersyteckich i globalnie wpływowych firmach.

Długoterminizm tymczasem, który ma na celu ochronę przyszłych pokoleń, został skutecznie przejęty przez gigantów technologicznych, takich jak OpenAI i Anthropic, którzy “wierzą, że kluczem do zapewnienia bezpiecznej ewolucji … technologii jest – wygodnie – że sami podejmują się rozwoju”, pisze Ward..

Jego krytyka jest kontynuowana: jednokierunkowe skupienie ideologii naraża ją na oskarżenia o ignorowanie obecnych obaw, takich jak ubóstwo i zmiany klimatyczne; powiązania społeczności longtermism z ruchem transhumanistycznym, który promuje modyfikację ludzi za pomocą technologii, oraz jej “obsesja na punkcie IQ i inteligencji” wskazują na eugeniczne przekonania; a jej mega-bogaci filantropi z ogromnymi wpływami politycznymi grożą podważeniem procesu demokratycznego.

Tech na mózgu

Kwestie etyczne leżą również u podstaw badań pisarza naukowego Moheba Costandiego nad cyborgami. Kontekstualizując rosnące wykorzystanie interfejsów mózg-komputer (BCI), Costandi przyznaje, że wszczepialne chipy znacznie poprawiają życie osób z urazami rdzenia kręgowego lub chorobami neurologicznymi, ułatwiając komunikację i częściową rehabilitację. Urządzenia te mogą być również wykorzystywane w leczeniu całego szeregu schorzeń neurologicznych, od epilepsji po depresję, a być może nawet chorobę Alzheimera. Zastosowania te są jednak wciąż na wczesnym etapie rozwoju, a wyniki są mieszane.

W międzyczasie “BCI do noszenia, które nie wymagają zabiegu chirurgicznego, są coraz bardziej dostępne na rynku, często z ambitnymi roszczeniami i niewielkimi regulacjami”, pisze Costandi. Należąca do Elona Muska firma Neuralink, która w ciągu zaledwie ośmiu lat stała się jednym z liderów w tej dziedzinie, postawiła sobie za cel stworzenie BCI dla zdrowych ludzi. Ambicją Muska jest opracowanie skomercjalizowanych urządzeń, które mogą być używane przez miliony ludzi w celu zwiększenia mocy ludzkiego mózgu i zwiększenia zdolności fizycznych.

Chociaż wiele z tego postępu technologicznego należy przyjąć z zadowoleniem, Costandi ostrzega, że istnieje zasadnicza różnica między pomaganiem osobom niepełnosprawnym a zwiększaniem możliwości zdrowych ludzi. “Podczas gdy dziedzina ta rozwija się skokowo”, pisze Costandi, “pojawiają się pytania dotyczące sposobu prowadzenia badań”.

Obawy dotyczą selekcji uczestników, prywatności i bezpieczeństwa danych osobowych, a także zakłóceń społecznych, które mogą wynikać z poczucia kontroli nad zachowaniem danej osoby, a być może nawet jej poczucia tożsamości. “Chociaż BCI mają rewolucyjny potencjał”, pisze Costandi, “pilnie potrzebne są ścisłe regulacje i odpowiednie zarządzanie danymi, aby zapewnić bezpieczne i sprawiedliwe wykorzystanie tej technologii”.

Wein men

W innym miejscu numeru Peter Salmon bada trwającą obsesję na punkcie transfuzji krwi jako sposobu na przedłużenie ludzkiego życia lub zatrzymanie procesu starzenia. The New Humanist regularnie dokumentuje historię transfuzji krwi, od pierwszych eksperymentów w XVII wieku do pierwszej transfuzji między ludźmi w 1818 roku i niefortunnych eksperymentów radzieckiego naukowca Aleksandra Bogdanowa z “młodą krwią” w 1928 roku.

Bogdanow, który zmarł w wyniku hemolitycznej reakcji poprzetoczeniowej, był wyznawcą kosmizmu, socjalistycznej utopijnej filozofii, która uważała za etyczny obowiązek ludzkości nie tylko leczenie chorych, ale także pokonanie śmierci. Idee socjalistów zyskały na popularności wśród miliarderów, którzy przyjęli transhumanizm, uosabiany przez potentata technologicznego Bryana Johnsona i firmę start-up Ambrosia, która oferuje “transfuzje młodej krwi” w cenie, na którą mogą sobie pozwolić tylko superbogaci.

Jednak Salmon powtarza obawy Warda dotyczące transhumanizmu. Dzisiejsi miliarderzy technologiczni i zwolennicy długowieczności ignorują altruistyczne obawy na rzecz kapitalistycznego modelu innowacji, oddzielającego bogatych od biednych. “Podczas gdy reklamowane są korzyści dla ludzkości”, ostrzega Salmon, “na pierwszy plan wysuwa się skrajna forma indywidualizmu”.

Recenzja: Alastair Gill

Translated by

Co-funded by the European Union